Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots (często nazywane MGS4) jest grą akcji z podgatunku skradanek. Stworzona przez Hideo Kojimę, Shuyo Muratę i Yojiego Shinkawę czwarta gra z serii napisana w studiach Kojima Productions trafiła na konsolę PlayStation 3. Gra jest siódmym tytułem w historii serii oraz pierwszym w jej czwartej generacji. Jej światowa premiera nastąpiła 12 czerwca 2008 roku, 10 lat po premierze pierwszej gry z tytułem Metal Gear Solid, a 20 lat po amerykańskiej premierze pierwszej gry Metal Gear.

W Metal Gear Solid 4 gracz (kierujący postacią Solid Snake'a) musi przekraść się przez wrogie środowisko, głównie unikając kontaktu z wrogiem i polegając na sprycie, jak również uczestniczyć w wielkich bitwach. Grę obserwujemy z perspektywy trzeciej osoby (TPP) z dużą kontrolą nad kamerą, lecz można także przybierać widok z oczu postaci (FPP) oraz korzystać z widoku znad lewego lub prawego ramienia, w zależności od wyboru gracza. System walki w zwarciu (CQB) został całkowicie odświeżony.

Pewne elementy z poprzednich tytułów wróciły w zmienionej postaci. Gracz może teraz użyć nowego sposobu kamuflażu zwanego "OctoCamo", zamiennik kamuflażu z Metal Gear Solid 3. Kostium OctoCamo (który nieaktywny ma kolor ciemnoniebieski) pozwala użytkownikowi wtopić sie kolorystycznie w dotykaną powierzchnię w ciągu kilku sekund. Gracze używający joypadów SIXAXIS/DualShock 3 mogą nimi potrząsnąć aby przywrócić OctoCamo standardowy kolor. Snake w późniejszej fazie gry otrzymuje również maskę z tą samą technologią, która pozwala mu na jeszcze lepszy kamuflaż lub udawanie innej osoby. Nowe urządzenie o wyglądzie przepaski na oko zwane "Solid Eye" zastępuje różne rodzaje lornetek i urządzeń wspomagających zmysł wzroku z poprzednich tytułów, a stalowa beczka oddaje hołd tradycyjnemu kamuflażowi w postaci kartonowego pudła. Osłania ona bohatera przed kulami i pozwala mu na toczenie się po terenie walki oraz przewracanie wrogów, lecz nadmierne podróżowanie w beczce może objawić się w postaci wymiotowania bohatera gry.

Gra przepełniona jest przerywnikowymi "retrospekcjami" (nie są one jednak prawdziwymi przerywnikami, są to tylko zdjęcia wydarzeń, miejsc i postaci) odnoszących się do wydarzeń z poprzednich gier serii, ukazujących w jaki spobób zdarzenia i postacie odnoszą sie do fabuły MGS4. Gracz może je zobaczyć poprzez naciśnięcie przycisku X (O w niektórych krajach), gdy pojawi się stosowna ikonka na ekranie. Przerywniki Mission Briefing mogą być oglądane z różnych ujęć kamery lub eksplorowane przez zdalnie sterowanego Metal Geara Mk. II.

Dodatkowy kompanem Snake'a na polu bitwy został mały robot, Metal Gear Mk. II, pozwalający mu na kontakt radiowy z innymi postaciami, jako dodatku do CODEC-u z poprzednich części gry. Robocik może również usypiać wrogów słabym wstrząsem elektrycznym, jak również sprawdzać teren bez narażania Snake'a. Jest wzorowany na identycznym robocie, z którego pomocy korzystał Gillian Seed, bohater starszej gry Hideo Kojimy pt. Snatcher.

Z powodu braku braku wibracji w joypadzie podczas tworzenia gry (co stanowiło ważny element poprzednich tytułów), wprowadzono nowość: biały "Threat Ring" (przezroczysty pierścień wokół bohatera), który "wzgórzał" się w przypadku zbliżania się wroga. Jako seria znana z powszechnego wykorzystania wibracji w joypadzie, niedługo po ogłoszeniu przez Sony nowego joypada z funkcją wibracji, MGS4 zapowiedziano jako jeden z pierwszych tytułów obsługujących przywrócone wibracje.

Zdrowie Snake'a odgrywa niewielkie znaczenie podczas rozgrywki. Jeśli bohater zostanie ranny na polu walki, nacięcia i oparzenia pozostaną widoczne na jego skórze. Jednakże twórcy gry chcieli oszczędzić graczowi stresu z powodu leczenia poszczególnych ranSnake'a, dlatego dano mu kombinezon ze specjalnego tworzywa, w którym bohater porusza się w podobny sposób jak w poprzednich grach serii.

Na ekranie gry widoczny jest pasek zdrowia bohatera oraz wskaźnik pod nim, który zastępuje pasek staminy z Metal Gear Solid 3. Wskaźnik "Stress" bazuje na aktualnych działaniach bojowych i warunkach wokół bohatera. Przy wysokim poziomie wskaźnika, Snake może wpaść w "bojowy szał", który bardzo poprawi jego celność i zmniejszy przyjmowane obrażenia. Niestety efekt ten dość szybko mija i może spowodować nagłe załamanie Snake'a. Uspokojenie przynoszą mu papierosy. Wskaźnik "Psyche" powoli zmniejsza się podczas rozgrywki, powodując zmniejszenie celności i zwolnienie odnawiania paska zdrowia. Wiele przedmiotów w grze (np. słuchanie iPoda, zjedzenie zupki chińskiej, wypicie ReGain Energy Drinków czy racji żywnościowych) może odnowić wskaźnik.

W grze znajduje się również "Baseline Map", radar w postaci mapy z dynamicznym okręgiem, zmieniającym się wraz z obecnością Snake'a, w odniesieniu do otaczającego go środowiska. Dostępny z poziomu głównego menu "Virtual Range" jest poziomem testowym poćwiczyć sterowanie Snake'iem, walkę w zwarciu (Close Quarters Battle) oraz korzystanie z broni.